Mạng Lưới Sông Ngòi Việt Nam,tên giao dịch quốc tế là Vietnam Rivers Network, (viết tắt là VRN), là một diễn đàn mở thu hút sự tham gia của các tổ chức phi chính phủ, nhà nghiên cứu, học giả, cán bộ công tác trong một số cơ quan nhà nước, cộng đồng địa phương và những người có cùng mối quan tâm đến việc bảo vệ sông ngòi và phát triển bền vững ở Việt Nam. Từ năm 2017, VRN đã thống nhất lại cơ cấu nhân sự, thành lập Ban Hội đồng, Ban Điều hành và Ban Thư ký mạng lưới với các vai trò, nhiệm vụ cụ thể. Chi tiết xin vui lòng xem tại đây. Hiện tại, Trung tâm Bảo tồn và Phát triển Tài nguyên nước (WARECOD) đang tiếp quản vai trò Điều phối hoạt động của Mạng lưới và chịu trách nhiệm huy động nguồn lực tài chính cho các hoạt động của Mạng từ các Quỹ và các tổ chức phát triển quốc tế.
Mục tiêu chiến lược
- Xây dựng diễn đàn đa chiều tạo điều kiện chia sẻ, tiếp nhận thông tin, kiến thức, kinh nghiệm.
- Nâng cao nhận thức và tăng cường năng lực cho các thành viên và cộng đồng.
- Mở rộng và tăng cường quan hệ trao đổi, hợp tác với các đối tác có liên quan.
- Thực hiện vai trò giám sát, phản biện độc lập và vận động chính sách liên quan đến tài nguyên nước dựa vào các căn cứ khoa học và thực tiễn.
Các dự án đã và đang triển khai
- Tăng cường Năng lực Quản lý cho Mạng lưới Sông ngòi Việt Nam: Tập huấn mô hình quản lý thuỷ lợi có sự tham gia và đóng góp ý kiến cho Luật Thủy lợi, tài trợ bởi Oxfam Novib
- Nâng cấp và cập nhật trang thông tin điện tử của VRN nhằm song song với việc xây dựng và chia sẻ thông tin bản đồ của 3 lưu vực sông tại Việt Nam, Oxfam Novib.
- Phát động cuộc thi ảnh thường niên “Đối thoại với dòng sông” nhằm thúc đẩy thu thập thông tin bằng hình ảnh, thảo luận, chia sẻ những quan sát, kiến thức của công chúng về vấn đề bảo vệ dòng sông, bảo vệ nguồn tài nguyên nước, tài trợ bởi Oxfam và ICCO.
- Kêu gọi ý tưởng bảo vệ môi trường sông từ cộng đồng, nhằm khuyến khích và hỗ trợ các nhómcộng đồng, thanh niên, phụ nữ vv tham gia bảo vệ sông ngòi, tài trợ bởi ICCO.
- Duy trì hoạt động của Mạng lưới Sông ngòi Việt Nam được tài trợ bởi tổ chức McKnight Foundation với các hoạt động chia sẻ thông tin, nghiên cứu, hội thảo khoa học.
- Tăng cường năng lực của Mạng lưới Sông ngòi Việt Nam: đóng góp chính sách và nghiên cứu về sông ngòi và năng lượng bền vững ở Việt Nam, tài trợ bởi ICCO.
- Xây dựng năng lực giám sát, vận động chính sách của các Ngân hàng phát triển tại Việt Nam cho các thành viên VRN do GGF, KEPA và IR tài trợ.
- Giám sát việc áp dụng các chính sách an toàn của ngân hàng trong dự án thủy điện Trung Sơn do CARE Việt Nam, KEPA và Oxfam Hồng Kông hỗ trợ.
- Tham gia góp ý cho Luật Tài nguyên Nước sửa đổi, IUCN
- Tăng cường khả năng phục hồi của cộng đồng đối với rủi ro tiềm năng từ các đập được đề xuất trên dòng chính Mê Công, CEPE tài trợ
- Tăng cường sự tham gia của VRN trong giám sát các dự án tài trợ bởi ADB và WB trong ngành nước tại Việt Nam, Oxfam Úc
- Góp ý đóng góp cho Dự thảo Luật Thủy lợi 2017
- Kiến nghị ngừng xây dựng dự án Hệ thống thủy lợi Cái Lớn – Cái Bé
- Mở rộng tăng cường trao đổi thông tin, hợp tác với các bên liên quan trong và ngoài nước, tham gia Tuần lễ Nước quốc tế tại Việt Nam, tiến hành tẩy chay tham gia hoạt động tham vấn trước đối với đập Pak Lay
- Chia sẻ thông tin và đóng góp tham vấn đập thủy điện Mê Kông
Thành tựu đạt được
- Đến nay VRN có khoảng 300 thành viên, bao gồm các cá nhân tổ chức thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau.
- Phát hành bản tin định kỳ 2 tháng/ số với 300 bản/ số cho thành viên mạng lưới, các cơ quan liên quan chia sẻ thông tin liên quan đến tài nguyên nước, sông ngòi, sinh kế, năng lượng thay thế ở Việt Nam và trên thế giới.
- Nâng cao năng lực cho các thành viên bằng việc cung cấp các kỹ năng nghiên cứu, giám sát, đánh giá chất lượng sông và các vấn đề liên quan đến sông ngòi.
- Kết quả của 26 nghiên cứu nhỏ về các chủ đề liên quan đến sông ngòi, thủy điện đã được chia sẻ với các cấp chính quyền và cơ quan hoạch định chính sách có liên quan.
- Phối hợp các các nhà khoa học, cơ quan truyền thông, báo chí nâng cao nhận thức công chúng về những thách thức do phát triển thủy điện, ô nhiễm sông ngòi đối với sinh kế của các cộng đồng và hệ sinh thái tự nhiên.
- VRN đã tham gia phản biện độc lập và đưa ra các góp ý có ý nghĩa cho việc chỉnh sửa các báo cáo đánh giá tác động môi trường và xã hội: (1) dự án thủy điện Trung Sơn dự kiến vay vốn của WB để xây dựng từ 2010 đến 2015. (2) hai dự án thủy điện Đồng Nai 6 & 6A. (3) Nghiên cứu, vận động dừng dự án thủy điện Xayaburi trên dòng chính hạ lưu vực sông Mê Công.
- Giám sát việc thực thi các chính sách đảm bảo an toàn của WB, ADB trong quá trình thực hiện các dự án thủy điện ở Việt Nam; Nâng cao tiếng nói của xã hội dân sự vào việc đóng góp ý kiến cho Luật Tài nguyên Nước sửa đổi.
- Cuộc thi ảnh online Đối thoại với Dòng sông diễn ra trong 4 năm liên tiếp từ 2015-2018 đã thu hút hàng trăm tác giả, hàng ngàn tác phẩm liên quan đến vấn đề quản trị tài nguyên nước, giới, biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường.
- Hỗ trợ các sáng kiến cộng đồng và nhân rộng mô hình quản trị tài nguyên nước
- Tập huấn nâng cao năng lực truyền thông bảo vệ môi trường, xây dựng chiến lược vận động chính sách